Ang Dignidad ug Misyon sa Mga Layko “Ganito Noon; Paano Ngayon?”

(Ikaunom nga Bahin/ Giandam ni Fr. Ronald Lunas)

5. Nagpabilin pa kining maong pagsabot ug kahimtang sa mga layko?

 a. Wala, ug salamat sa Dios. Sa Modernong Panahon (mga ika-16 ngadto sa ika-19 nga siglo) nakaplagan pag-usab ang mga layko sa hirarkiya (sa mga ordinadong pangulo sa Simbahan) ug sa teyolohiya (sa padayong pamalandong sa magtotoong eksperto).

b.  Sa Modernong Panahon anaa ang Humanismo, Protestantismo o Repormasyon, ug ang Gyera sa Francia. Ang humanismo usa ka pilosopiya nga mihatag ug dakong pagtagad sa tawo (nga nagpasabot usab ug pagsalikway sa Dios alang sa kalamboan sa tawo). Ang Protestantismo, usa ka relihiyosong kalihukan, midumili sa pag-ila sa gahum sa hirarkiya sa Simbahan. Ang gyera sa Francia mi-resulta sa bag-ong sistema pinaagi sa panggobyerno, gikan sa monarkiya ngadto sa demokrasya (“iya sa katawhan, pinaagi sa katawhan, alang sa katawhan”). Kining tanan naka-apekto sa impluwensiya sa Simbahan diha sa kalibutan, apan labing nakaapekto sa “opisyal” nga Simbahan ug mibati ang hirarkiya nga sila nalayo na sa katawhan ug sa kalibutan. Kini ang kasinatian ilabi na sa ika-19 nga siglo.

c.  Inaghat niining maong kahimtang, ang hirarkiya nagsugod sa pagdiskubre sa mga layko. Naamguhan nila nga kining grupoha diha sa Simbahan gilangkuban nila nga mga edukado ug aktibo sa pamulitika. Makahimo sila sa pagpahigayon ug makapanalipod sa Kristohanong interes ug mamahimong lig-ong gahum diha sa kalibutan. Ang mga layko sa Francia, Enghiltera ug Alemanya, pananglitan, naningkamut sa pagdala sa Katolikong impluwensiya ngadto sa mga importanteng isyu sa katilingban. Sa panahon ni Papa Pio XI ug Papa Pio XII gidawat ug gipalambo ang gitawag ug “Catholic Action”. Usa ka tino nga mandato ang gihatag sa mga layko nga maghimo kanila nga motambayayong sa apostolado sa hirarkiya. Si Papa Pio XI, sa iyang sulat-encyclica Mystici Corporis tataw nga miila sa kamatuoran nga ang mga layko adunay katungdanan sa kinatibuk-ang misyon sa Simbahan. Ang mga layko mapadala sa hirarkiya aron mobuhat ug moambit sa mga katungdanan niini.

d. Apan ang teyolohiya adunay labaw pa nga nasuta. Ilang kasibot sa pagtuon sa Simbahan, lahi ang ilang nalantaw sa mga layko, ilabi na sa dihang mibalik siya sa panglantaw sa mga “Amahan sa Simbahan” (ang mga magtutudlo ug pangulo sa sayong Simbahan). Partikular, ang tunghaan sa teolohiya sa Tubingen (Alemanya) mihatag ug duso sa kamatuoran sa pagkasama sa tanang mga binunyagan. Ang mga batid sa Bibliya usab mipakaylap sa larawan sa Simbahan isip “Katawhan sa Dios” nga nagpamatuod sa dignidad ug kabililhon sa mga layko isip tiunay nga sakop sa Simbahan tungod sa ilang pagkabinunyagan. (Ipadayon sa sunod isyu)