Krus Timaan sa Kadaugan

(Excerpt from the Homily of Most Reverend Romulo G. Valles, D.D., on the 25th Fiesta Celebration at GKK Sta. Cruz, Phase 1 and 2, Talomo Teacher’s Village, Davao City, September 16, 2022.)

Ang Sta. Cruz timaan ug naglarawan sa atong pagtoo isip katolikong binunyagan. Diha sa akong nadunggan nga storya, adunay duha ka babae, inahan ug anak nga babae, parehas mga gwapa. Unya murag maulaw ang anak kay tungod iyang mama adunay ulat sa kamot nga dili nindot tan-awon. Gihigugma kaayo niya ang iyang inahan apan maulaw siya tungod sa ulat nga naa sa kamot sa iyang mama. Sa dihang nidako na sya gipangutana niya ang iyang mama unsay nahitbo sa iyang kamot. Nitubag ang inahan nga sa dihang nagluto syag maruya ug niaksyon kayabo ang karahay, iyang gisalo sa iyang mga kamot ang mantika niini aron dili maadto sa nawong sa iyang anak ug diha-diha nitulo ang luha sa iyang anak.

Ang uban kanato, mag Bugal-bugal sa Krus ug moingon nga “mga buang ning mga Katoliko, gipasidunggan ang Krus unya ngil-ad kana, kamatayon kana, mao manay gigamit pagpatay kang Hesus”. Oo, tinuod kaayo kana, sama sa nahitabo sa dalaga, pagkabalo niya gihalokan sa dalaga ang kamot sa iyang inahan. Kung adunay mga okasyon ug mosuroy sila uban sa iyang mama tuyoon gayod sa iyang anak nga gunitan ang kamot sa iyang inahan. Iyahang kuhaon ug halog-halogon ug moingon “palangga kaayo ko sa akong mama”.

Para kanato mga igsoon, ang Sta. Cruz timaan kini sa dili matukib nga pagpangga kanato sa Dios. Ang Krus murag ulat nga ngil-ad tan-awon kay tungod simbolo sa kamatayon. Apan alang kanatong mga Katoliko dili ta maulaw mosimba, modayeg, magmahal, hatagan og bili, kay ang simbolo ug ang kamatuoran sa Krus tungod kay ang nagpaluyo niini, dili kapildihan, dili pagkawalay nahut, dili ang pagka kriminal kay gilansang nila si Hesus kay tungod daw kriminal, apan ang kahulogan niini mao ang pagpangga ug pagmahal sa Dios kanato.

Sa sulat sa ebnaghelyo ni San Juan niining kapistahan sa Sta. Cruz nagsaysay nga “Kay gihigugma gyod sa Dios ang kalibutan sa ingon nga gihatag niya ang iyang bugtong anak aron ang tanan nga nagatoo diha Kaniya dili mamatay kundili makabaton og kinabuhing dayon”. Makasabot ta niining gihigugma sa Dios ang kalibutan kung aduna kitay higugmaon. Kita sa atong kaugalingon maka ingon kita nga dili kita angay higugmaon sa Dios, hago ug bug-at kitang higugmaon. And yet, si Hesus mihatag sa iyang kaugalingon sa Krus. Ang unang mensahe niining adlawa mao ang pagkabulahan nato kay nakadawat kita sa dili matukib nga pagpangga sa Dios. Mao kini ang nindot nga simbolo sa atong patron sa dili matukib nga pagpangga sa Dios kanato. The mercy and compassion of God.

Usahay makaingon kita og kapoy na kay tungod dli kita mamahimong boutan ug mawad-an og paglaom sa atong kaugalingon, apan nag ingon ang atong Santo Papa “Kung kita nawad-an og paghigugma sa atong kaugalingon, kung kita na dismaya na, kay lagi nasayod kita sa atong kaugalingon nga wala nay paglaum, apan miingon siya ayaw kalimot nga ang Dios dili ug dili mohunong sa pagpangga kanato.”

Una, diha sa paghiguma sa Dios kanato ang iyang gikabalak-an nga ang atong sangputanan, ang atong padulngan, ug ang atong palad walay duha-duha sangko gayod kita sa kamatayon. Kitang tanan ang atong destino o atong sangkuan ang sementeryo ug moabot gayod kita niana. Atoa mang dawaton o dili, mao kana ang pait kaayo nato nga destino. Ang tinuod nga larawan sa pitik sa atong kasing-kasing nga kita unta dili mamatay kay gibuhat man kita sa dagway ug larawan sa Dios. Pinaagi sa krus iyang gibalik ang grasya ug posibilidad nga kita mabuhi hangtud sa kahangturan. Diha sa Krus gipildi ni Hesus ang atong bangis nga kaaway. Diha sa Krus giingnan ta sa Dios nga dili maguol ug ayaw kahadlok sa pinaka bangis nimong kaaway. Kay diha sa Krus akong ihatag kanimo ang kadaugan sa kinabuhi nga walay kataposan. Busa dili kita maulaw manguros ug mobutang sa Krus tungod kay kini larawan sa dili masukod nga gugma sa Dios.

Ikaduha, ang nindot nga ipares kung magpatron kita og Sta. Cruz mao ang Birhen Dolorosa. Kay tungod kung molarawan sa sa Krus, ang kompletong larawan sa Krus anaa ang mahal nga inahan nagtindog sa tiilan sa Krus ni Hesus. Kung mosubay na kita sa hagit sa Ginoo, pas-ana ang imong kaugalingon nga Krus. Kung ato usab sundon ang dalan sa Krus ang atong kanunay nga inspirasyon mao si Maria Birhen Dolorosa. Busa kitang mga Pilipino gitawag nga “El Pueblo Amante De Maria” Katawhan nga nahiguma kang Maria. Niining kapistahan sa Sta. Cruz patay ang pagtoo nga walay Maria kay tungod siya makatabang gayod kanato kay ang maong gugma sa Dios maabot nato pinaagi kang Birhen Maria.

Sa katapusan, ayaw kalimot nga ang nahitabo sa Krus, ang paglansang kang Hesus ug ang iyang kamatayon ug ang iyang pagkabanhaw daw pildi, apan ang pagpasakit sa Krus, kamatayon, ug pagkabanhaw mao ang kanunay gisaulog sa Misa, ug mao kini ang akto sa pagluwas kanato. Saulogon ug handumon kini ingon ni Hesus “buhata kini sa akong handomanan”. Matag misa atong handumon nga kita gihugugma pag-ayo sa Dios tungod sa sakripisyo sa iyang bugtong anak. Duha ka kahulogan, buhata kini sa akong handomanan ug buhata kini sa inyong kinabuhi. Buhia ang Krus sa inyong kinabuhi nga kita mag gunit sa diwa diha sa Krus. Ang paghigugma sa Dios kanato mas molabaw pa sa mga dautan nga anaa sa atong kiliran. Kung nahigugma lamang kita sa kadtong makabalos nato dili kana tinuod, kay ang tinuod nga paghigugma mao ang paghigugma sa matag-usa nga dili gayod matukib. Ug mao kini ang diwa sa atong pagsaulog sa kapistahan sa Sta. Cruz.