GKK, Gifted to Give (Part 2)

(An excerpt of the talk of the Most Rev. Medil Aseo,D.D., Bishop of Tagum, March 26, 2021 during DXGN Online Recollection)

Niadtong tungora, nagauban-uban ako sa mga pari nga mga Maryknoll nga momisa sa mga kabaryohan. Sa akong nasaksihan, duna nay mga kapilya nga gidumala sa mga pamilya ug pundok sa mga katawhan nga modapit sa mga Amerikanong pari sa pagpamisa sa ilang mga kapilya sa kapistahan pananglit sa kapistahan ni San Isidro, sa Santa Cruz, o Immaculada Concepcion ug uban pa.

Mga debosyon lamang kini sa mga pamilya o pundok-pundok sa mga katawhan nga nagkauyon nga magpahinungod sa ilang patron nga gikan pa sa kabisay-an kay mga langyaw man kasagaran ang mga settlers diri sa Davao, Mati ug Digos. Sagad mga mag-uuma usab ang mga settlers. Busa inigkahuman og harvest nila sa ilang mga abot sa uma, magpasalamat sila nga ipaagi og pista sa ilang baryo o sitio.

Sa mga tuig 1965-69, nahitabo niining mga tuiga ang ordinasyon sa unang mga Pilipinong pari diri sa Diocese sa Tagum. Mao nga niadtong tungora gitawag pa nga Prelatura sa panahon ni Bishop Reagan. Niining panahona, usa pa ning Diocese sa Tagum ug Mati ilawom sa pagdumala ni Bishop Reagan. Kay si Bishop Reagan naobispo man dinhi ug ako pung nakita nga siya uban sa mga Maryknoll mao gyud ang founder sa Diocese sa Tagum mga 1960’s hangtod 1980’s.

And during that time, ang Diocese sa Davao was also under Bishop Thibault, usa ka PME nga pari. Ang unang na-assign sa mga parokya dinhi sa Diocese sa Tagum mao ang mga paring Maryknoll, mga Amerikano nga mga kauban ni Bishop Reagan. Niining panahona sa mga early 70’s, siguro naa sa mga 60 ka mga Amerikanong pari ang nagdumala sa parokya. Ug ang ilang binisaya slang kaayo. Mao bitaw nang sinultihan nila nga “maayong buntsag”. Unya mao nay lagmit madungog sa mga katawhan. “Ang kinilaw maana kininyo.” (Joking) Kay mga Amerikano man lagi, nuh.

Sa dihang duna nay naordinahang mga pari sa 1965, wala sila i-assign tipon sa mga puti. Hinuon, giipon sila og usa ka mga assignment didto sa Nabunturan. Matod pa, gihatagan sila og higayon, kanang giingon nato nga gi-challenge ang mga Pinoy. Gihagit sila sa ilang katakos sa pagdumala og parokya. Ug tuod man gidawat nila ang hagit. Mao nga ang una nga parokya nga nadumala ilawon sa mga Pinoy mao ang Nabunturan. And then later on, misunod usab ang Lupon.

Ang mga Pilipinong pari nga na-assign sa Nabunturan, gigamit gyud nila ang ilang nakat-onan sa Teolohiya. Nag-organize silag mga discussions sa ilang grupo. Unya kining mga mapaamguhon nga mga tigom gi-extend nila sa mga layko, kadtong ilang mga leaders. Kini ang nahimong driving force, matod pa, sa pagsugod sa pagkamugna sa mga Gagmay’ng Kristohanong Katilingban. Gitawag nato na nga GKK. Mao nga ang Nabunturan maoy nahimong nag-una sa mga binag-ong pagdumala sa Simbahan diin iyang gi-extend ang iyang boundaries sa mga kasilinganang parokya. Misunod usab ang Panabo, Tagum, Mati, Lupon ug Sigaboy. Ug gitawag gani sila og mga deaneries. Sa ato pa, adunay 2 o 3 ka mga naghugpong nga mga parokya, instead of mga nag-iya-iya nga mga parokya.