“Dayga ang Ginoo nga nag-ayo sa masulob-on”

(An excerpt of the Homily of the Most Rev. Romulo G. Valles, D.D., Archbishop of Davao and Catholic Bishops’ Conference of the Philippines President, last February 7, 2021, fourth Sunday of the Ordinary Time.)

Ang kapait sa kinabuhi, ang kalisod sa kinabuhi, unsay giingon sa ebanghelyo karon? Entero lungsod ug pila kabook to? Nangadto sa gipuy-an ni Hesus, di ba the entire barangay, barangay hunahunaa ayaw ng lungsod. Entero barangay nagpundok didto lupig pay kumbira, nagpundok didto kay magpaayo sa ilang masakiton.

Busa related sa kaning giingon nato nga sakit, sakit nga matud sa salmo responsoryo “Dayga ang Ginoo nga nag-ayo sa masulob-on”. Nag-ayo sa masulob-on, ang sakit sus, it is an understatement. Kung masakit ka ug COVID-19 masulob-on naka, matarantar ka! So nindot ang nag-ayo sa masulob-on. Ang maayong balita mga igsoon mao kini ang Dios, si Hesus gipadala sa amahan. This is the good news of today’s liturgy, aware, nakabantay siya, very conscious siya sa atong masulob-on nga kahimtang. Unsa man nang masulob-on?

Kining 1st reading karon nagsige ko’g katawa, gwapo unta ning 1st reading inig basa musikan ni’g magul-anon kaayo. Naa ni music ba nga looy kaayo, kana bitaw’ng mura’g maalala mo kaya nga mingaw kaayo ang istorya. Ana man gud unta ni pero gwapo pagkabasa ni Ramir, si Job nag-ingon ang kinabuhi sama sa pinugos nga pag-alagad sa sundalo, sama sa mabug-at nga trabaho, sama sa ulipon nga nangandoy nga mosilong sa landong, guol kaayo. Ingon si Job, unsa man ning kinabuhia? Ayaw mo’g lalis dinha in many degrees mao nay atong kahimtang sa kinabuhi, masulob-on nga kinabuhi. Gi-COVID 19 pa gyud ta, na ningsamot.

Mao na molukso kita sa ebanghelyo ni San Marcos, ang focus niini mga masakiton. Ang mga masakiton miadto kang Hesus, ang may sakit ug special mention ang mga giyawaan. Ang unang gitambalan ni Hesus mao ang mother-in-law ni Pedro kay gikalintura, naghigda, grabe-grabe gyud ni, flu siguro ni kay naghigda man. Pero nakabakod unya walang lang mibakod. Nalipay sila kay pag-ayo ni Hesus giandaman man sila ug pagkaon, minghikay naman. Apan ang sakit magbantay ta dili lang tinood kana physical pain, ako intawon dili makalakaw apan dili lang physical pain, ang pain of the heart. Mao nay giingon karon sa salmo responsoryo “Dayga ang Ginoo nga nag-ayo sa masulob-on”.

The masulob-on nga kasingkasing, spirit either sa grabe nga kahimtang sa kinabuhi matud ni Job, life is just day-in, day-out, misery, drudgery or kinabuhi nga kanunay gihulga sa sakit. Wow, example COVID-19. Apan sama sa akong giingon nga dili lang sakit sa lawas, sakit sa buot. Nganu man kining mga seminarians karon kabalo ni sila niini kay maybe I have to say it usa sa mga grabe nga resulta kon duna kay sakit una ang physical pain. Pero kung masakit ka, wa mo kabantay niini usa sa grabe nga resulta mao nga i-detach ka, mawala ang imong kasagaran nga relationship, mao ng ingon si Hesus sakit kaayo na. Balihon naku, nakakita ko ug usa ka nanay, usa ka asawa nga grabe ang sakit, namatay gyud to siya pero ana nga moment padulong na siya mamatay. Apan kabantay ko sa strength niya, sa iyang courage niya moatubang sa iyang sakit tungod kay naa ang palibot sa iyang mga anak, murag wala ma cut-off. Mao bitaw makadungog ta nasakit na siya, grabe pag-ayo, di na sakit sa lawas sakit sa kasingkasing kay wa gyud duawa sa iyang mga anak.

Busa mao kini ang number one duol kana sa physical pain, the cutting-off of your relationship. Mao na karon grabe kaayo tungod sa COVID-19 di gani kita makabisita, very painful. That is why when Jesus heals us it is basically healing of the body and healing of the spirit that we are restored to our normal dili lang sa physical thing, normal relationship. Blunt example, salamat sa Dios kay nakarecover ko gikan sa akong stroke pero hunahunaa daw ni, Bishop you are released mouli naka sa balay. Unya kalaban man mi ni Msgr. Jaime pag-uli naku sa balay dili ko tagdon nila. Tagaan lang ko ug bulad, walay motagad naku diri, akong sinina kanunay magka late-late kay dili labhan, wa’y pagtagad moingon siguro maayo mamatay nalang ko. So bantaye ninyo na, sickness, the drudgery of life mao nang matandog atong family spirit. When Jesus heals, He heals the body and He heals sa atong pagka masulob-on.