Domingo sa mga Lumad Gisaulog pinaagi sa Duaw Simbahan

Malampusong gisaulog sa Lokal nga Simbahan sa Arkdiyoses sa Dabaw ang Domingo alang sa mga Lumad o Indigenous Peoples Sunday niadtong Oktubre 8, 2017. Ang selebrasyon gipanguluhan sa Indigenous Peoples Apostolate. Didto gipahigayon ang maong panagtapok sa Parokya sa San Isidro Parish Lumondao, Marilog Davao City. Pinasikad sa katuyuan sa Duaw Simbahan nga isal-ot kining selebrasyon sa tuig sa parokya nga ang matag magtotoo dunay duyog-ambitay sa kulturanhong kinabuhi sa mga lumad ug ilang mabati nga ang simbahan diay nagtagad kanila diha sa parokya.

Sulod sa tema nga Lumad kabahin sa maaghupong pamilyang Pilipino, diha sa parokya mabati usab nga ang matag usa lumad man o dili kabahin ug labot nga miyembro sa Pamilya ni Kristo ug angay lamang nga mahisakop sila niini. Gipaningkamotan gayud kining maong selebrasyon tungod sa dakung gasa sa ika-40 ka tuig na niini nga pagsaulog ug sulod sa mga katuigan walay puas ang simbahan sa pagtagad, pagtabang ug pag-amoma sa iyang mga anak nga lumad sama sa pagpanalipod kanila ug pagduso sa mga balaodnon alang sa ilang mga katungod. Ug tuod man karon ika -20 ka tuig usab gikan sa pagsaka sa balaod sa IPRA kon Indigenous Peoples Rights Act.

Ang misa gipanguluhan ni Bishop George Rimando uban ni Rev. Fr. Edsel Paloma ang Kura Paroko sa San Isidro Labrador Parish ug Rev. Fr. Florencio Acedo, Jr. ang Director sa Indigenous Peoples Apostolate. Mapasalamaton kaayo ang tanan nga ubos sa landong sa simbahan mahiusa gayod ang katawhan diha sa Diyos. Gani sa iyang homiliya ang Obispo nag-ingon nga sukad sa pagmugna sa kalibutan ang Diyos nagpakita na sa kanunay sa iyang pagtagad ug paghigugma kanato ug ang tanan gibuhat niya alang kanato.

Daghan ang misalmot sa maong pagsaulog. Ang Ateneo de Davao University nga gipanguluhan ni UCEAC Chairperson Mark Paul Samante, ang University of the Immaculate Concepcion pinanguluhan ni CDS Director Dr. Corazon M. Umblero, ang delegasyon sa St. Charles Borromeo, kaubang trans-parochial communities, mga lumad gikan sa nagkadaiyang sitio nga sakop sa Marilog District, ug mga lumad nga gikan sa Parokya sa San Miguel nga pinadala as ilang kura paroko nga si Fr. Jerry Charcos, mga tribal Datu nga gipanguluhan ni Datu Carlito Guinto, mga IPMR, mga parokyano sa San Isidro Labrador, ang Marilog Barangay Council nga gipanguluhan ni Kapt Purificacion Suyco.

Human sa Santos nga Misa dunay giandam nga mga pagkaon alang sa salo-salo ug himamatay isip pasalamat. Ang ikaduhang bahin mao ang paghatag ug pagpasabot unsa ang Indigenous Peoples Apostolate pinasikad sa decree sa PCP II nga ang Simbahan magmugna ug service apostolate alang sa mga mag-uuma, mga mangingisda ug mga Pilipinong Lumad aron mabati gayud ang presensiya sa simbahan bisan sa suok nga bahin. Human niini nihatag ug mabulokon nga pagpasabot si Atty.Geroncio R. Aguio, ang Regional Director XI sa National Commission on Indigenous Peoples kabahin sa hisgotanan sa yutang kabilin. Gisaysay sa Director nga duol na mugawas ang lima ka CADT sa yutang kabilin dinhi sa Davao, ug nga gihinay-hinay na ug imbentaryo ang nga nanag-iya ug luna sa dugay nang panahon una pa napasaka ang IPRA aron mahusay kini ug mahatagan sa tribu sa husto ug subay nga proseso. Matod pa sa Director karon napud ang panahon nga hatagan na sa ilang dugay nang gihandom nga katungod ang mga lumad, paghatag kanila ug kusog, ug pagdapig kanila alang sa ilang kalambuan. Gipaklaro sa Director nga kini pamatood lamang nga naa mo sa maong luna nag-ugmad apan dili kini pamatood nga kamo ang nanag-iya sa yuta. Sumpay sa Director dili mamahimong ibaligya ang yutang kabilin. Kon duna may mga abot gikan sa pag-ugmad sa yuta, adunay obligasyon ang nag-ugmad sa paghatag sa tribu ug bahin niining maong abot isip bugti sa paggamit sa maong yuta. Kinahanglan nga husayon sa Konseho sa Tribu subay sa ilang Indigenous Political Structure ang nga hisgotanan mahitungod sa mga dili lumad nga naa nanimuyo sulod sa yutang kabilin ug usab ang mga Indigenous Peoples Organization (IPO) dili mao ang legal nga mubarog isip representante o kaha murepresenta alang sa tribu.

Matod pa ni Fr. Jerry Charcos maayo ug nindot ang reaksyon sa atong mga kaigsoonang lumad ug wla sila nasayod nga kada tuig duna diay panagtigon nga sama sa ilang nasinati, ug nagpasalamat siya nga dunay sama niini arun maduol gayud ang mga lumad sa kahiusahan sa simbahan. Si Fr. Jun Acedo nisumpay nga magmugna ug IPA desk sa parokya sa San Isidro Labrador arun mahatagan gayud ug pagtagad ang mga kalihukan alang sa lumad.

Ang IPA uban sa mga volunteer staffs mapasalamaton sa tanan nga nihatag ug tabang ug suporta arun mahimo ang selebrasyon mga malampuson. (June Guadalquiver, IPA Acting Coordinator | Photos by Rimo Española – Social Worker, IP Scholar Graduate)