Ang Kalawasan, angay bang gastuhan?

Dear Ate Emz,

Ang akong ipaambit mahitungud sa mga isyu sa akong mga food intake. Although mukaon man ako ug gulay kaya lang pili ang akong ganahan, halos may preservatives kasagaran. Kusog pud ko mu inum og softdrinks, hinoon dili man pirmi, kung duna lang higayon.

Aware ako nga ang atong panglawas nagdepende gyud sa kung giunsa nato kini pag-atiman. Sa akong edad nga 32 yrs old, ulitawo ug naay permanenting trabaho, wala man hinuon akoy ginapangbati nga maka-ingon ako og major problem sa akong panglawas gawas sa panagsa nga kalinturahon, sipon, ubo, other than that wala na.

Tungod siguro kini sa akong pangidaron nga medyo bata-bata pa, kumpyansa sa kaugalingon. Apan ako kining napamalandungan nga kung dili nako usbon ang akong lifestyle ug habit basin dili ako mulungtad ug dugay. Duna pa akoy kinaiya usahay nga magpulaw pero bawi-on ko sa saktong ihap sa oras nga tulog inig sunod adlaw. Somehow duna pa gihapon disiplina sa sarili apan mas mupatigbabaw gayud ang dili husto nga habit.

Mao nga ako sab ginatimbang-timbang aron man lang sab nga dili ma deprive akong kaugalingon sa mga gustong buhaton, himoon o kaunon.

Duna ba mga pamaagi aron atong masayran ang status o kahimtang sa panglawas, mga sign nga atong mahibaw-an nga dunay major nga ginapamati, nga dili na kinahanglang magpa check up? Medyo mahal sa tinood lang karong mga panahona ang minimum charge imbes nga ibayad, igahin na lang sa lain nga panginahanglan.

God bless you more.
Benj

* * * * * *

Dear Benj,

Una sa tanan, atong ilhon ug pasalamatan ang gasa sa kinabuhi, ang gasa sa maayong panglawas ug kahimsog, nga gihatag kanimo sa Dios nga makagagahum sa tanan.

Sumala sa imong gipadayag, kabahin sa imong estilo sa kinabuhi murag nagtuyok sa softdrinks, processed food, pinili nga mga veggies, ug pagpulaw. Fully aware ka nga dili kini maayo nga mga health habits apan nagpatuyang ka niini. Ug walay laing sad-an ani kondili ang huyang nga pagpugong sa kaugalingon bisan pa sa akong mga paningkamot pagdisiplina sa akong kaugalingon. Mupatigbabaw man gayud ang dili husto nga habit. Dili lang sab gusto nga ihikaw sa kaugalingon kung unsay iyang gusto kaunon o buhaton.

Maayo nga nakaamgo ka kung asa ang tanan nga dili maayo nga health habits magdala kanimo…basin dili ka molungtad og dugay. Tinuod gyud kining imong gipaabot nga dangatan kung walay pagbag-o sa imong lifestyle. Ug maayo sab nga nabalaka ka karon sa imong kahimsog. Nahibalo ka nga samtang ikaw nagka-edad, nagkatigulang sab kining imong lawas, ug sama sa makina, mopalya kini. Dapat lang nga atimanon kini og maayo.

Nakahisgot ka nga naa kay permanenting trabaho. Nag require ba ang inyong kompanya og annual medical check-up? Ang ubang mga kompanya adunay ingon ani nga programa tungod kay gusto nila nga ang ilang mga empleyado mahimong himsog. Ang kahimtang sa panglawas sa tagsa-tagsa makaapekto sa ilang performance alang sa kalampusan sa kompanya.

Nakapangutana ka, “Duna ba mga pamaagi aron atong masayran ang status o kahimtang sa panglawas, nga dili na kinahanglang magpa check up?” Abi nimo, ang Ginoo nagahatag ug mga senyales nga adunay something wrong sa imong panglawas. Masinati nimo ang fever, body pains, feelings of weakness, etc., aron mahatagan nimo kini og pagtagad. Apan, usahay walay sintomas og kalit lang grabe na diay ang kahimtang. Mao nga idretso na dalhon sa ER ang usa ka indibidwal.

Nabalaka ka nga mahal ang magpacheck-up ug mga laboratory tests. Hinumdumi nga ang pipila ka mga kaso mahimo’g silent killers kung wala maatiman ang nagpabilin nga mga sintomas. Mao nga gikinahanglan ang pagpa check up sa doktor. Ang magasto sa konsultasyon mas barato kaysa emergency room, dili ba?

Sa laing bahin, nahibalo ka ba nga ang imong lawas mao ang templo sa Balaang Espiritu? (1 Cor. 6:19-20). Mao nga mas gikinahanglan nimo nga atimanon kini ug tipigan tungod kay balaan kining templo! Magpabiling disiplinado sa maayong pagkaon, pag-ehersisyo ug pagpahulay. I-regulate/limitahan ang imong paggamit sa imong gadgets (screen time) kay makawat kini sa imong oras sa pagpahulay. Do everything in moderation. Magpadayon sa malipayon ug positibo nga disposisyon sa kinabuhi. You can be a happier person if you are healthy.

Dugang pa niini, sa iyang mga pulong, si San Juan nga Apostol nag-awhag kanato nga kita magmauswagon sa tanang butang, ug anaa sa maayong panglawas, sama nga ang atong kalag mouswag, ((3 John 1:2) . Ayaw sab kalimot sa pag-amuma sa imong espirituhanong kinabuhi, ilabi na ang pag-ampo, pagdawat og sakramento ilabi na ang sakramento sa confession ug Holy Eucharist kay makahatag kini sa imoha og kusog sa pagbatok sa imong mga kahuyang. Kon imong atimanon ang imong pisikal nga lawas, labaw na gyud atimanon ang imong espirituhanong kahimsog.

Get in shape, Benj. The better shape you are in, the more energy you will have and the more God can use you for his own glory.

God bless you more.

Ate Emz