The Church

(Excerpt from the homily of Most Reverend Romulo G. Valles, D.D., Archbishop of Davao on August 1, 2022 during the 20th Parochial Fiesta Celebration of San Alfonso Ma. De Liguori Parish, Mandug, Davao City.)

Dunay bag-ong altar. Sa maong simbahan sama niini, simbahan nato, ang pinakaimportante nga article, pinaka importante nga item, pinakaimportante nga fixture mao ang altar. Gani ang ruling, and directive inig sulod nimo, ang mukuha sa imong atensyon ug sa imong mga mata, mao ang altar tungod kay ang altar simbolo ni Kristo. Ang altar mao si Kristo. Busa nindot kaayo karon nga duna kitay permanent fix nga altar nga mao ang sentro sa atong balay alampuanan. But again, as katawhan nga mao ang tinuod nga simbahan, mas nindot ang simbahan nga building kung mao ang katawhan magtapok, ang iyang kasingkasing ug huna-huna haom gyud sa style ni San Alfonso ug labaw sa tanan ang atong pagkakita haom kaayo, in sync kaayo, sibo kaayo sa altar nga mao si Hesus.

Karong adlawa duna tay duha ka butang nga bantayanan. Kung muingon kita, yes Lord, followers jud mi, devotees mi ni San Alfonso. Yes Lord, we are disciples of Christ, lig-on ang among pagtuo. Well karong pistaha, di tanan pud nga nindot nga mga butang nga atong gunitan. Una, gikan sa pagbasa ni Propeta Jeremias , ang una karakter nato, tatak nato, dili pwede pasagdan, essential nga marka, diskripsyon, kinaiya nianang mga tawo nga nagatuo sa Ginoo, ang gi-ingon sa unang pagbasa karon – dili gyud mapagan nga paglaom o pagsalig. Kung huyang kana, medyo ang imong pagkakatawhan sa Dios ug labaw sa tanan ang nindot nato nga simbahan, huyang usab. Mao na niignon karon sa unang pagbasa, kung duna tay igo-igo nga background, kining sitwasyon sa unang pagbasa, labaw pa sa COVID. Natarantar sila, subo sila, daw way paglaom sila tungod kay ang gilarawan sa unang pagbasa, captive sila, gibihag sila, tua sila sa Babylonia. Giguba ang ilang lugar, giguba ang Jerusalem, gipanghakot sila, tanan nga mga butang, matawo o butang, gihakot ni Hari Nebuchadnezar. Apan ni ingon si Jeremias karon taliwala sa mga tawo, muabot ang adlaw nga ang Ginoo mukuha sa atong katigulangan sa tanan nga gibihag sa mga kalaban nato iuli sa atong yuta. At that time mga igsuon, pwede musinggit ang mga tawo ug kusog “Jeremias estoryahe! Botbot!”. Lisod, yet si Jeremias ug pipila nila misalig ug wala mawad-i sa paglaom nga ang Dios magpatuman sa Iyang kabobot-on nga mao ang kanunay nga pagpangga nato. Busa balik ko kung nagpista kita karon, lipay ta kay San Alfonso, usa sa mga butang atong susihon mao unsang quality, unsay kalidad, unsa kalig-on ang atong pagsalig, paglaom diha sa Ginoo bisan pa kung ang present COVID pa, nawala sa trabaho, daghan kitag concerns, medyo ang karon nga kasamtangan, karong pistaha gihagit kita unsa man kataas, kapuno ang baterya sa imong pagtuo – fully charged ba o nagkipat-kipat na lang. Apan di pud ta muingon nga atoa ra ang paningkamot kay ang Dios mismo is very patient. Siya ra pud mismo ang mutabang nato sa pagpuno, full charged sa baterya ug kusog sa atong pagtuo. Mao kana ang usa nga paghinumdom.

Ikaduha ug katapusan nga check, kumusta ang atong pagtuo ning pista karon? Kumusta ang atong pagkakatawhan nga nia karon sa nindot nato nga simbahan? Mao ang makanunayon nga pagkaDiosnon. Unsay pasabot ni Archbishop? Ang kinaiya sa Dios nga Diosnon way puas nga pagkamanggihatagon, way puas nga caring. Nakita nato karon nga libo ka mga tawo ang nagsunod-sunod ni Hesus giabtan ug gutom. Nahadlok ang mga apostoles kay daghan ra kaayo sila, asa man ta ug ipakaon nila. Bantayi na ha, nahadlok sila. Nah ni-ingon si Hesus: “Kamoy magpakaon nila!”. Kung ako pay apostoles, kanang mga batan-on karon, hello!!!! Unsa daw? Hello!!! Asa man mig ipakaon? Ingon si Hesus: “Yes kamo gyud!”. Unya ang gikuha kung karon pa pan. Bol-anon pa naa si Padre Pete, pila kabuok puso? pila kabuok putos? Kan-on nga giputos ug saging. Ug pila kabuok bulad o tinap-anan? Unya lima ka libo ang pakan-on. Nabuang na! Naunsa man ni? Ikaw Dios, kami ang magpakaon! Ang atong style, ang atong aksyon kanunay matinabangon, kanunay magatan-aw sa panginahanglan sa uban. Bahala na ug pila kabuok puso ug pila kabuok tinap-anan isda, never mind! Andam kita mulihok sama kang Kristo ug no doubt nga magpakita nga ang gahom sa pagtuo alang kanato makahatag ug kalipay sa kadaghanan. Matod pa sa nagkomento sa 2nd Plenary Council of the Philippines, nindot kayo, unta walay usa kanato mu-ingon: “I am so poor. Ako pobre kaayo nga wa koy ikahatag”. There must be nobody who would say – I am poor nga wala koy ikahalad. Naa gyud ug mao nay tatak nato. Di ko makalimot sa dihang bagyong Odette, nagkabuang kita, kay kita mismo pandemic. Kita naglisod. Daghan nawad-an ug trabaho but yet walay pugsanay, mihangyo kita nga duna bay ikatabang. Akoy maulaw nga Obispo murag nga di ko katoo nga ang response sa taga-Davao bisan pa nga lisod, apan sama sa 5 loaves and 2 fish, million-million ang atong nahatag sa mga nag-antos sa bagyong Odette. Ang tatak nato dili masabtan kay bisan sa kalisod, andam kita muhatag sa atong lima ka pan, duha ka isda. Apan diha sa atong pagka-abli sa pag-uban sa lihok sa Ginoo, nasayod ako nga adunay milagro nga mahitabo sa atong taliwala. Busa ang pagkamalaumon sa kalisod ug pagkamanggihatagon maoy nindot nga tatak nga buot ni San Alfonso, atong Patron, mahitabo ug mulambo sa atong tagsa-tagsa nga kasingkasing.