Buhi nga pagtoo

(An excerpt from the Homily of Most Rev. Romulo G. Valles, D.D., Archbishop of Davao, June 13, 2021 during the live streamed mass during the 11th Sunday in the Ordinary Time in Archbishop’s Residence Chapel.)

Karon nga Sunday dunay nindot kaayo nga dating, nindot nga touching sa atong God speaking to us. Unsa man? Una, kanang pagtoo nga imong gigunitan, ang pagtoo nga akong gigunitan mao na na ang beginning sa imong pagka-member sa kingdom of God, that’s your touched ba, nakagunit naka. Unya, Bishop nganu man diay? Ah, this Sunday gitudloan kita sa importante nga realidad. Niingon ang ebanghelyo karon sumala kang San Marcos, remember one, sa pagtisok nianang pagtoo, kanang moment of encounter with God, ang iyang growth, ang iyang paglambo misteryoso if you allow lang, masaligon ikaw sama sa liso. Niingon karon ang sambingay, pagtisok niana even the expert farmer dili siya maka-explain sa iyang pagtubo sa liso. The same with faith, with all frailty, atong mga kasal-anan pero if we just allow in faith the presence of Jesus it will grow in us in a very mysterious ways. Kining kauban naku karon sa misa mura gyu’g, Archbishop pwede ba ma-explain nimu nganong nakaabot ka niining hitaboa karon sa imong kinabuhi? Ambot, we try to, mosulay kita sa atong kristohanong kinabuhi, ambot lang pero ang iyang pagtubo, iya sa Dios, iya sa Dios.

Ikaduha nga realidad mga igsoon, kanang gasa, kanang liso, kanang encounter with the Lord even today, ang iyang pagtubo ha is the grace of God even the farmer cannot explain the growth of the seed. Ikaduha, it will always be a small encounter, it will always be mustard seed. Walay banda, walay announcement mura bitaw’g bantaye sunod domingo i-announce ang dakong product mao man na sa advertisement, naay mga artista mokuan. Ang dili ang sa Dios, ang pagtoo gamatoy pag-ayo. Kon akoy pagamiton mga igsoon, important lesson dehado kanunay, way lami kanunay, mura’g dili ka mopalit ana, di kasaligan always like that. Pasalamat ta mga igsoon ning duha, misteryoso nga paglambo ug magsugod sa gamay nga liso. Di gani ka mosalig, insignificant, motubo ba na, duha ka factors. Salamat sa Dios kay wala pa kita sa panahon ni San Pablo. Please don’t misunderstand me. Kay sila San Pablo mura pud to at the beginning, mura pud to mao pay pagtisok. Salamat sa Dios kay nakakita na kita, kakita na ta, nakakita na ka, gitudloan na ka nga nabanhaw si Hesus. Nakalalom na ang atong pagsabot, atong paglaum nga yes, gamay ni nga encounter karon, impractical ni nga encounter karon, dili ni wise nga pagka-kristiyanos karon apan salamat sa Dios nga mura’g gipakitaan na kita sa ending, naa nay ending. This is the poor taste of the ending, the victory of Christ. Busa kanang sambingay, hinaut pa unta sa ebanghelyo karon mas clearer unta na for us. They were given the opportunity nga mura’g naklaro-klaro nato ang ending sa story. That is why, nindot kaayo ang first reading from book of Ezekiel mao ra gihapon ang ending diri ingon siya I am the Lord God ha, akoy nagsulti niini. Tan-awa ng mga kakahuyan, bantugan nilang cedar tree mura’g narra nato ba sa Pilipinas. Narra gamay man, lawaan tree habog kaayo. Niingon ang Dios, kining lawaan bisan magpul-ong ko didto sa gamay sa taas, gamay lang kuhaon nako. Itanom nako, motubo na mas dako, nindota ang sambingay. Kadtong dagko nga kahoy mopalaya ko niana, ang niwang nga kahoy mopatambok ko niana, I am the Lord. Pagkanindot no. Sa pandemya, sa kalisod were assured of that mustard seed the king of the Lord that the faith that will grow in us.

Now, mo ending ako mga igsoon karong domingoha pagkanindot. Miingon si St. Paul in today’s middle reading, the second letter of St. Paul to the Corinthians, we are always courageous, kita kanunay isog, boast, strong, confident. Although naa pa kitay mga limitations, daghan pa ta’g struggle but were always courageous for or because we walked by faith not by sight. If you walked by sight, empirical the measures, the judging of today what we see, ang mustard seed magduha-duha ka. Kung dili ka maka-explain giunsa pagtubo niya, magduha-duha ka for nothing is impossible with God.

Mga igsoon ko ni Kristo let us keep a Christian Catholic faith even how still small, fragile, delikado pa sige lang pagpabilin sa umahan sa Dios, pagpabilin sa simbahan with a great assurance of God, with a great assurance of the Eucharist, the death and the resurrection of Jesus. For we are assured, we walked by faith not by sight, faith will bring us to the end of this life and we grow to be a member, to be a part of the kingdom of God.