Kalag-kalag

Excerpts of the Homily of Most Rev. Romulo Valles, D.D., Archbishop of Davao, in celebration of All Souls’ Day in Roman Catholic Cemetery, Davao City on November 2, 2019.

Dunay naminaw karon sa DXGN ang atong Catholic radio station. Gwapo ni nga atong lakbitan karon nga usa ka adlaw niana, naminaw man ko sa akong sakyanan nga niingon sila, “karong undas”. Uhh! Karon ra ko kadungog radyo nga naay “undas”. Akong gitawagan dayon ang DXGN, “Pssssst, radio station, ayaw mo’g gamit sa pulong ‘undas’, ‘kalag-kalag’. November 1 Adlaw sa mga Santos. Busa, wala nako makasunod.

Sa Simbahan na, dili ta mamugos sa uban. Pero sa simbahan nga network, parokya ug sa radyo, gamiton natong pulong nga atoa. Kahinumdom ko, sigurado ko, nagtubo ko, walay undas oy. Karon nga matakdan na man ta. So sisters, do not use ‘undas’.

Unya ikaduha, dili tunod kay Tagalog na, no, no, no. Dili na maoy rason nga Tagalog. Ila man na. Dili na atoa. Unya ang akong rason mas nindot ang atoa. O, mas nindot! Giilisdan man tog baratohon. Ngano man? Kalag-kalag gud, that is the name. Kalag-kalag unya adlaw sa mga Santos. Samtang duna pa koy influence sa church, dili ta manghilabot sa gawas. Naay all souls’ day. Adlaw sa mga kalag, adlaw sa mga santos.

Sa akong tan-aw, we have good reason to stand by it. Mas nindot ang atoa. Coming pa gani karong pasko. Hapit nang pasko, mopadayag pod ko nga ayaw mog gamit og “simbang gabi” oy, “misa de gallo” atoa. Sayang ning nasugdan na, ang “misa de gallo” mas nindot pa. Ayaw nang simbang gabi oy, misa de gallo. Gabii? Dili man na. Pagtuktogaok sa mga manok.

Busa, kalag-kalag, adlaw sa mga kalag, kalag-kalag. Dili lang kay ilaha na. Mas nindot ang atoa. So let us keep the beautiful tradition.