Ang Lumad ug ang Pasko

Hapit na pud ang pasko sa pagkatawo sa atong Ginoong Hesus. Nia na kita sa ikatulong Dominggo sa Adbyento. Sa mga nangaging Disyembre ang mga igsoong lumad munaog gikan sa bukid aron manuktok sa kabalayan mangayo ug pinaskuhan.

Ang lokal nga panggamhanan naggahin gyud ug igong higayon, salapi ug mga tawo arun sa pagdumala kanila; diha gipapuyo sa mga gym sa lain-laing lugar dinhi sa Davao.

Apan unsa man jud ang kalabutan sa lumad diha sa pagsaulog sa mga kristiyano sa pasko?

Ang pangutana magtudlo kanato sa pagpamalandong diha sa atong pagpangandam sa tinuig nga pag-saulog sa pasko sa pagkatawo. Pinaagi sa pag-abli sa kaugalingon, pagdawat sa mga kabus, pagtabang kanila nga nanginahanglan labi na gayud ang mga kaigsoonang lumad.

Isip lumilihok sa Indigenous People’s Apostolate, dako kaayo nga hagit sa pagpasabot sa mga lumad unsa ang pasko. Kini tungod kay pagsaulog man kini nga nagsukad sa pag-toong kristohanon nga ang Diyos nagpakatawo sa kalibutan arun pagluwas sa katawhan. Ug ang buhat sa pagpangluwas kalakip man niini ang mga lumad, binunyagan ug dili binunyagan.

Ang hiyas sa pagpanghatag ug mga regalo ug uban pa kabahin man sa atong pagpadayag sa gugma sa Diyos, apan dili lang unta dinhi kutob sa maong selebrasyon o pagpangandam. Ang pagdawat nato kang Kristo sa atong kinabuhi mahimo nga masalamin kini sa atong pagdawat sa mga lumad diha sa atong panimalay.

Malambigit nato kini sa tema sa Domingo alang sa Lumad (nga gisaulog adtong Oktubre 9) karong tuiga “Lumad kabahin sa maaghupong Pamilyang Pilipino.”

Diha sa pagduol sa mga lumad kanato hinaot giisip gayod silang kabahin sa maaghupong pamilyang Pilipino.

ECIP-IPA GATHERING
Niadtong Nobyembre 7-11, 2016 didto sa Roxas City, Capiz gipahigayon ang National Convention of the Episcopal Commission on Indigenous Peoples – Indigenous Peoples Apostolate. Gitambungan kini sa nagkalain-laing arch/dioceses sa tibuok nasud. Ang Arkidayosis sa Davao nagpadala ug tulo ka partisipante. Usa sa mga naghisgot sa maong Convention mao si Dr. Joe De Mesa. Dunay gipresenta nga mga perspektibo o panglantaw. Usa sa mga punto gikutlo gikan sa Ebanghelyo ni San Marcos nga mabasa usab sa Mateo mahitungod sa usa ka babaye nga nagsige ug hangyo kang Hesus sa pag-abog sa demonyo nga misulod sa iyang anak nga babaye.

Miingon si Hesus kaniya nga unahon usa sa pagpakaon ang mga anak ug dili husto nga kuhaon ang pagkaon gikan sa ilang mga baba ug ipakaon sa iro.

Apan mitubag ang babaye pinaagi sa paghangyo pa gayud kang Hesus sa pag-ingon nga bisan gani ang mga iro mukaon man sa mga mumho nga matagak gikan sa lamisa. Niining tungura gidayeg ni Hesus ang pagtoo sa babaye ug natuman ang gipangayo sa babaye.

Dinhi nga bahin ang punto nga ang kulturang lumad ug ang ilang pagtoo diha na, bisan sa wala pa niabot ang kristiyanismo. Aduna na silay nindot nga kultura ug mga pamatasan nga nahimo kanilang usa ka katilingban. Ang ilang pag-ila sa Diyos gipadayag diha sa ilang paghatag ug dakong bili sa kayutaan, kalasangan, kahayupan, kakahuyan ug tanan nga dunay kinabuhi, mga makita ug dili makita (nga anaa pud sa Credo).

Apan napasipad-an na kini. Ug dili ba kinsa man ang kasagaran nga nihimo ug mga pagpanglapas sa mga lumad, mga nagpasipala sa kinaiyahan ug mga niimpluwensiya sa pagkahanaw sa ilang kultura — mga kristiyano man.

Diha sa pagpangandam sa pag-saulog sa Pasko ug sa pagkabahin sa lumad sa maaghupong pamilyang Pilipino, posible baya nga ang mga pagpanoktok ug pagpangayo sa mga lumad isipon nga mamahimong higayon sa pagdawat, pagtagad ug pagpabati kanila isip kabahin sa kristohanong tahas sa pag-alagad ug pag-amoma. Diha sa literal nga pagsabot dili unta mamahimo lamang nga sila mudawat sa mga mumho nga matagak sa lamisa, kondili sama sa pagdayeg ni Hesus sa pagtoo sa babaye, nga ang lumad dunay pag-too usab ug labaw nga pagsalig sa Diyos. (June Guadalquiver | IPA Secretariat-Acting Coordinator)