Ang Kamahinungdanon sa pag-ampo sa mga minatay!

Traradisyon sa atong Simbahan nga bisan tuod patay na ang atong mga minahal gikinahanglan gihapon nato silang handomon isip mga Kristiyanos. Bisan og patay na ang atong mga minahal sa kinabuhi wala magpasabot nga nahibulag na sila kanato mao nga si San Pablo nag-ingon “una sa tanan ako nangaliyupo nga ang atong mga pag-ampo, mga pasalamat ug mga pangamuyo atong ipahinungod sa tanang tawo” (1 Tim. 2:1), kay bisan ug patay na ang atong igsoon nagpabilin gihapon silang tawo.

Ang kasulatan nag-ingon nga dili kita malimut sa atong pagka-manggihatagon sa mga buhi apan dili nato hilakalimtan ang paghandom sa mga patay (cf. Sirac 7:33). Ang pag-ampo sa mga minatay dako nga buhat sa atong gugma. Kini gitudlo diha sa 2 Macabeo 12: 35-46. Si Judas Macabeo nagpaamot ug 2,000 ka salapi nga plata aron ihalad alang sa mga pag-ampo sa mga tawo nga namatay sa gubat, kay tungod nagtoo siya sa pagka-banhaw. Kung wala pa siya motuo nga ang patay mabanhaw usa unta ka butang nga binuang ug walay kapuslanan ang pag-ampo alang kanila nga nangamatay.

Kostumbre sa unang katawhan sa Dios ang pag-ampo sa mga minatay ug gani sa pag-abot ni Ginoong Jesukristo iya kining gisunod dihang namatay iyang suod nga higala nga si Lazaru siya miduaw. “Natandog na usab ang kasing-kasing ni Jesus ug miadto siya sa lubong usa kini ka langob ug ang pultahan niini gialihag bato, kuhaa ninyo ang bato misugo si Jesus…. Unya mihangad si Jesus ug miingon Amahan nagpasalamat ako kanimo nga namati ka kanako nasayod ako nga kanunay kang mamati kanako, tungod niining mga tawo nga ania dinhi aron sila motuo nga ikaw maoy nagpadala kanako, ug human niya isulti kini misinggit siyag kusog Lazaru gula ngari! Busa migula ang minatay nga binugkosan ug panapton ang iyang mga kamot ug tiil, badbari ninyo siya ug palakta giingnan sila ni Jesus” (Juan 11: 38-44).

Bisan ang atong Ginoo nag-ampo alang sa mga patay. Tungod sa iyang gugma kang Lazaru nahimo niya ang pagbanhaw kaniya, usa sa dakong milagro nga gibuhat sa atong Ginoo. Busa ato gayud diay nga kaakohan nga bisan ug patay na ang atong mga minahal sa kinabuhi obligado kitang mohandom kanila pinaagi sa paghalad nato sa atong mga pag-ampo sama sa gibuhat sa atong Ginoo.

Ang Nobyembre 2 mao ang petsa ug bulan nga gihatag sa atong Simbahan sa paghandom sa atong mga kaigsonan nga nangamatay na o All Soul’s Day. Ang Nobyembre isip bulan sa pag-ampo alang sa mga kalag sa Purgatoryo nagsugod sa unang siglo diin ang mga ngalan sa mga nangamatay ilang ginasulod sa usa ka tableta o diptychs aron sa pag-ampo. Sa ika-unom nga siglo ang mga Benedictine monks nahimo nilang kostumbre pag-ampo sa mga nangamatay diha sa ilang monasteryo sa Whitsuntide. Sa tuig 1048 A.D., si San Odilo sa Cluny nag-mando sa iyang mga sakop nga handomon sa tinuig nga mga pag-ampo alang sa mga minatay nganha sa iyang monasteryo ug kongregasyon, ug maoy hinungdan nga kini mikatag ngadto sa mga lain-lain nga kongregasyon sama sa Benedectines ug Carthusians (cf.Catholic Encyclopedia// newadvent.com).

Sa Nobyembre 1 atong gihandom ang mga kaigsoonan nato nga nahilangit na o All Saint’s Day. Kini nga kasaulogan dugay na nga gihandom sugod pa sa unang Kristohanon, sanglit gitukod kini aron paghatag og pagtahud sa mga Santos sa Langit. Nabatasan sa unang mga Kristohanon ang pagbalaan sa anibersaryo sa mga gipangpatay tungod lamang kang Kristo ug kini nga kasaulogan gipakatag ni San Basil sa Ceasaria sa tuig 397 A.D. nganha sa iyang lugar ug kini usab nga kasulogan nakita usab sa mga sermon nila ni San Ephrem sa Syria (373) ug sa 74th ka mga homilya ni San Juan de Crisostomo (407).

Kining kasaulogan nato sa Adlaw sa mga minatay ug adlaw sa mga Santos atong gihimo nga solemni uban sa pag-ampo sa tibook pamilya kay dili lang atong giduaw ang ilang lubnganan kondili atong gihandom ang ilang mga kalag pinaagi sa atong mga pag-ampo pinaagi sa pagpahalad sa SANTOS NGA MISA sanglit mao kini ang pinakataas nga pag-ampo.

Ang pag-ampo sa minatay dili kabayran ug bisan unsa ka dako nga kantidad kay atubangan sa Dios ang atong tinuod-anay nga pag-ampo ang iyang gikinahanglan ug dili ang kwarta. Dili mabayran ang sakripisyo nga atong gihalad alang sa atong hinugugma nga namatay. Ang kwarta nga atong gihalad nganha sa misa alang sa kalag usa ka gasa agi ug tabang nato sa materyal nga panginahanglanon sa atong Simbahan sama sa mga gamit nato diha sa misa, kuryente ug pagkaon sa mga nag-alagad diha sa Simbahan ug uban pa.

Ang tanan iya sa Dios busa dili nato ihikaw ang gamay nga kantidad nga halad alang sa mga pag-ampo sa atong minahal nga mipanaw na kay ang paghatag ug halad nganha sa misa alang sa mga minatay dili bayad alang sa iyang kapasayloan. Ang Dios dili mabayran ug kantidad o salapi kondili ang atong tinud-anay nga mga pag-ampo. Kitang mga miyembro sa Simbahan ang may katungod nga motabang ug mohatag sa mga panginahanglan sa Simbahan, sama sa giingon ni Ginoong Jesukristo katungdanan nato ang pagtabang sa Templo sa Dios.